สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ อรูเป ผลสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ ทุกฺขสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ

[93] (ก) ยสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?

มคฺคสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ ตณฺหาวิปฺปยุตฺตมคฺควิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ

(ข) ยสฺส วา ปน มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติ ตสฺส สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌตีติ?

ตณฺหาย ภงฺคกฺขเณ เตสํ มคฺคสจฺจํ น นิรุชฺฌติ, โน จ เตสํ สมุทยสจฺจํ น นิรุชฺฌติฯ สพฺเพสํ จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ มคฺควิปฺปยุตฺตตณฺหาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มคฺคสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติ สมุทยสจฺจญฺจ น นิรุชฺฌติฯ

(ง) ปจฺจนีกโอกาโส

[94] ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ

(จ) ปจฺจนีกปุคฺคโลกาสา

[95] ยสฺส ยตฺถ ทุกฺขสจฺจํ น นิรุชฺฌติ…เป.…ฯ

(ยสฺสกมฺปิ [ยสฺสกมฺปิ ยตฺถกมฺปิ (สี. สฺยา.)] ยสฺสยตฺถกมฺปิ สทิสํ, ยสฺสยตฺถเกปิ นิโรธสมาปนฺนานนฺติ เจตํ น กาตพฺพํ)ฯ

(2) อตีตวาโร

(ก) อนุโลมปุคฺคโล

[96] ยสฺส ทุกฺขสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถ ตสฺส สมุทยสจฺจํ นิรุชฺฌิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ยถา อุปฺปาทวาเร อตีตา ปุจฺฉา อนุโลมมฺปิ ปจฺจนีกมฺปิ วิภตฺตา เอวํ นิโรเธปิ วิภชิตพฺพา, นตฺถิ นานากรณํ)ฯ

(3) อนาคตวาโร